شهروندِ با شعور یا شهروندِ سرسپرده ؟!

شهروندِ با شعور یا شهروندِ سرسپرده ؟!     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیا ٔ ت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     چکیده   در دانش و اصول فقه، گرایشی وجود دارد که مقلّدان را از بحث کردن با مجتهدان منع می‌کند و آنان را ملزم به تبعیت چشم بسته می‌داند. ولی اگر تقلید مبنای «عقلایی» داشته باشد و خردمندان به حکم عقل خویش به آن تن ‌دهند، قهراً باید «چیستی و چگونگی» آن را از عقل پرسید. از نظر آنان، وقتی نظر کارشناسانه صاحبان هر فن و تخصّص، ارزش و اعتباری پیدا می‌کند که نسبت به آن «اطمینان» وجود داشته باشد.   در سیره عقلا تبعیّت از نوع سرسپردگی و چشم بستن دیده نمی‌شود و با قبول تقلید هرگز حق سؤال کردن نفی نمی‌شود و فهم و شعور تعطیل نمی‌گردد، این دیدگاه پیامدهای مهمی به دنبال دارد.   کلید واژه‌ها: تقلید – تعبّد – سیره عقلا - احتمال خطا. نویسنده مسئول : حجت الاسلام محمد سروش محلاتی، حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه [email protected] e.mail: